Met de afwijzing van de Europese grondwet (2005) werd het wantrouwen tegen de EU voor het eerst publiek. In alle lidstaten zijn intussen tekenen van fragmentatie en dreigende desintegratie. Het wantrouwen neemt toe, nu haar burgers de gevolgen van de crisis aan den lijve ondervinden en hun vertrouwen op de proef wordt gesteld. Ondanks de invoering van de euro en de problemen die dit veroorzaakte, doen de verantwoordelijken alsof die crisis niet dwingt tot een politieke unie. Voorlopig gaat die er niet komen. Daarvoor is de weerstand hiertegen te groot.
Dit alles was voor de auteur aanleiding om te ontrafelen, hoe de meningsvorming over dit onderwerp plaatsvindt en wat de taak van het onderwijs hierin kan zijn. Doordat de vervlechting van kunst, wetenschap en religie in het midden van de negentiende eeuw onder invloed van de opkomst van de natuurwetenschap verloren is gegaan, is niet alleen de vraag wie en wat de mens is problematisch geworden, maar ook de wijze waarop die vraag beantwoord wordt.
Het gaat in dit boek niet om het ventileren van dogmatische overtuigingen of het debiteren van politieke standpunten, maar om het formuleren van gezichtspunten, die dieper graven dan de waan van een dag, een jaar, een decennium of zelfs van eeuwen. Het boek zet mensen aan tot denken en als het meer vragen oproept, dan beantwoordt, is een van de doelen van de schrijver bereikt.
Het voortbestaan van de EU op de langere termijn staat of valt met het draagvlak onder haar burgers. Als zij al deskundig of van niets wetend ernaar kijken, met welk begrip van Europa en zichzelf doen zij dat en wat is de basis om over elke gebeurtenis onmiddellijk een oordeel te hebben?