Kunst en calvinisme. Het lijken onverenigbare grootheden. Kunst wordt geassocieerd met rijkdom en luxe. Calvinisme met soberheid, striktheid en spaarzaamheid. Werk, bid & bewonder laat zien dat het hier slechts om een schijnbare tegenstelling gaat.

In de Republiek der Nederlanden was het gereformeerde geloof de officiële, maar niet verplichte, godsdienst. Tijdens de Synode van Dordrecht (1618/19) werd bovendien ruim baan gegeven aan de meest strengen in de leer. Het calvinisme drukte zodoende een stempel op de zeventiende-eeuwse maatschappij. Calvinisten bekleedden hoge maatschappelijke posities, bestuurden het land en verdienden veel geld met de overzeese handel.

Hun rijkdom en maatschappelijke status etaleerden ze met grote huizen, chique interieurs én fraaie kunst. Het beeld dat kunst en calvinisme niet samengaan, klopt niet. Het is een idee dat we hebben overgehouden aan de negentiende eeuw.

Kunst sierde de woonhuizen van calvinisten net zo goed als die van katholieken en doopsgezinden. Calvinisten legden wel andere accenten. Ze bezaten meer dan gemiddeld afbeeldingen van oudtestamentische thema's en hadden een voorliefde voor portretten. En naakt en kleurige kleding? In tegenstelling tot wat we vaak denken, waren die wel degelijk toegestaan.

In deze publicatie worden clichés over kunst en calvinisme ontrafeld en worden mythes ontkracht. Wat was de werkelijke relatie van calvinisten tot kunst? Hoe is ons huidige beeld van calvinisten ontstaan? Is het tijd voor een nieuwe kijk op kunst en calvinisme?

De publicatie verschijnt bij de tentoonstelling Werk, bid & bewonder. Een nieuwe kijk op kunst en calvinisme in het Dordrechts Museum, ter gelegenheid van 400 jaar Synode van Dordrecht.