Schets van de Nederlandse samenleving - ontwikkelingen en actualiteit biedt een elementaire en heldere oriëntatie ten aanzien van de meest belangrijke facetten van de Nederlandse samenleving: staat en politiek, recht, leefvormen, onderwijs, arbeid, vrije tijd en recreatie, godsdienst en levensbeschouwing, wetenschap, techniek en technologie, massamedia, cultuur, gezondheidszorg, welzijnszorg, ruimtelijke ordening, volkshuisvesting en milieubeleid, en defensie. De terreinverkenningen worden afgesloten met enkele slotbeschouwingen: Nederland in internationaal verband en Nederland als veranderende, multi-etnische en typische samenleving.

De auteur schetst per hoofdstuk de ontwikkelingen en actuele organisatie van een bepaald facet van de Nederlandse samenleving. Vervolgens wordt één specifiek thema belicht en, afsluitend, komen - aanwezige of denkbare - 'alternatieven' aan de orde of worden enkele vragen opgeworpen als uitgangspunt voor discussie.