Als kenner bij uitstek van de geschiedenis en het wel en wee van de Noord-Zuid-Hollandsche Tramweg-Maatschappij, welke kennis werd verkregen door jarenlange belangstelling, onderzoek en bestudering van alle mogelijke geschriften en archiefstukken, heeft auteur Dick van der Spek in dit prachtige boekwerk gekozen voor een minutieuze beschrijving van het tramwegnet en de tramdiensten in Zuid-Holland. De nadruk ligt hierbij vanaf 1923 op de belangrijkste lijn, namelijk Leiden – Voorschoten – Voorburg – Den Haag –Scheveningen met een tramdienst die een grote rol speelde in het economisch en sociaal leven, nooit eerder zo en detail beschreven als in dit werk. Het boek heeft bovendien nog een tweede waarde als naslagwerk.

Maar eerst, beste lezer, installeer u aan tafel met dit interessante boek voor u en ga genieten! De auteur heeft de gave u mee te voeren in de tijdgeest-van-toen en samen met hem beleeft u de opbouw en het moeizame begin van een moderne elektrische sneltramlijn, met in de loop der jaren steeds robuuster en comfortabeler materieel; hoe de maatschappij het dienstbetoon tijdens de crisisjaren dertig handhaafde ondanks noodgedwongen bezuinigingen en hoe de NZH de oorlogsjaren overleefde onder uiterst moeilijke omstandigheden. Na mei 1945 neemt de auteur u mee om de periode van wederopbouw en vooruitgang te beleven met aan de ene kant het weer aanleggen van de door oorlogsomstandigheden opgebroken lijn naar Scheveningen en de vernieuwingen op het Leidse Stationsplein, maar aan de andere kant ook de vervanging door busdiensten van het normaalspoor in Haarlem en de stamlijn Haarlem – Leiden. De auteur laat u hiermee getuige zijn van een veranderende filosofie over de toekomst van het openbaar vervoer, waarbij voor de tram geen rol meer was weggelegd. Hij neemt u mee door een periode van gedwongen achteruitgang van dit mooie trambedrijf dat uiteindelijk in 1961 resulteerde in de opheffing met daaraan gekoppeld een desastreus lot van het zo prachtige materieel. Een verdrietig einde!

De tweede waarde van dit werk is dat het boek tevens een belangrijk naslagwerk is. Al het materieel dat ooit op NZH-rails gereden heeft in Noord- en Zuid-Holland, althans wat betreft het normaalsporig materieel, wordt in de tekst en in de bijlagen beschreven, terwijl bovendien de technische gegevens in tabelvorm worden weergegeven. Dit geldt voor zowel het reizigers- als voor het goederen- en hulpmaterieel. Daarnaast is van elk materieeltype een afbeelding opgenomen. Dit boek zal u altijd ten dienste staan!

Wij mogen Dick van der Spek bijzonder dankbaar zijn voor de publicatie van deze zeer uitgebreide documentaire van een onschatbare waarde. Ik wens u allen, beste lezers, heel veel leesplezier en, gezien het grote aantal foto’s, tevens veel kijkplezier!