Ontluikende letteren belicht de literatuur in de verschillende Europese volkstalen van Homeros tot Goethe. Op een tijdspad dat loopt van de 8e eeuw voor Christus tot en met de 18e eeuw na Christus wordt bekeken in welke omstandigheden literatuur tot stand komt, hoe ze wordt 'geconsumeerd' en in welke vorm ze wordt overgeleverd.

Het boek onderscheidt drie fasen, de oudheid, de middeleeuwen en de vroegmoderne tijd, waarin zich een geheel eigen literaire bedrijvigheid ontwikkelt. Elke periode wordt toegelicht vanuit een drievoudig perspectief: historisch, cultuurhistorisch en literair. Specifieke politieke en sociale structuren bepalen de bestaansvorm van literatuur in elke historische periode. De evolutie van het wereldbeeld vormt de hoofdas van het cultuurhistorisch deel. In het literaire stuk komen de vorming en de evolutie van literaire genres aan bod, net als het ontstaan van een Europese literaire 'canon'. Het overzicht van de vele smaakbepalende en normgevende werken wordt met tekstfragmenten geïllustreerd. Aan het einde van het verhaal blijkt 'Europese literatuur' het product te zijn van een boeiende interactie tussen talen, volkeren, regio's, culturen en geloofsovertuigingen.

Dit boek richt zich tot iedereen die wil kennismaken met de complexiteit van het fenomeen literatuur en die, net als de auteur, gelooft dat Ontluikende letteren kan bijdragen tot het ontluiken van de geest.