De Toolbox Praktijkonderzoek biedt een inspiratiebron voor leerkrachten die het perspectief van kinderen willen meenemen in het verbeteren van het eigen onderwijs.

Het ligt zo voor de hand. Dagelijks geef je onderwijs aan kinderen, maar … denk eens na. Geef jij kinderen écht stem en invloed in jouw onderwijs? Het gaat niet om het samen beslissen hoe de nieuwe huishoek in groep 1-2 eruit gaat zien of welk spel er tijdens het schoolkamp gespeeld gaat worden. Het gaat om een stem in de dagelijkse praktijk.

Als leerkracht speel je een cruciale rol en maak je hét verschil tussen goed en slecht onderwijs. Je maakt onderwijs mét je leerlingen. Dag in, dag uit. En je wilt het beste voor je leerlingen. Hoog tijd dus om het perspectief van die leerlingen te bevragen om de onderwijskwaliteit te verbeteren. Een leerkracht die kritisch en onderbouwd keuzes durft te maken in de talloze vraagstukken die op zijn pad komen, samen met de kinderen, is een leerkracht met lef. Zo’n leerkracht maakt het verschil.

Deze toolbox bevat tal van werkvormen voor het inrichten van praktijkonderzoek, waarbij kinderen echt een stem krijgen in onderwijsverbetering. Leerlingen worden learning partners, zij krijgen stem en invloed; ze worden co-onderzoekers en daarmee change agents. De werkvormen zijn onderverdeeld in verschillende categorieën, zoals ‘interviews en discussie’, ‘visuele structuren en sjablonen’ en ‘spel en spelletjes’. Ze zijn inzetbaar bij verschillende fasen van praktijkonderzoek en voor verschillende leeftijden. Dit wordt altijd aangegeven, zodat je zelf een passende keuze kunt maken voor jouw onderzoek. Behalve in praktijkonderzoek, kunnen de activiteiten ook worden ingezet binnen burgerschapsonderwijs, denk aan gebruik bij de klassenvergadering of de leerlingenraad.

Daarnaast bevat het boek een theoretisch deel waarin wordt ingegaan op de voordelen van leerlingparticipatie, wanneer dit passend en verantwoord is, en hoe dit werkt voor verschillende leeftijden.

Over de auteurs
Deze toolbox is samengesteld door Loek Schoenmakers, PhD, Lector Onderzoek, en tevens lid Lectoraat Leren en Innoveren van de Marnix Academie, en José Hillen, opleidingsdocent, afstudeerbegeleider en specialist Jonge Kind. Beiden zijn werkzaam op Hogeschool De Kempel, alwaar samen met het afstudeerteam en de onderzoeksafdeling gezocht wordt naar onderzoeksaanpakken die aansluiten bij de veranderlijke en onvoorspelbare dynamiek van het onderwijs. De samenwerking met het afstudeerteam heeft geleid tot deze publicatie. De vormgeving en foto’s zijn gemaakt door Frank Coenders, hogeschooldocent en fotograaf.