De Cosmotheoros is het laatste boek van Christiaan Huygens. Het is niet zijn meest fundamentele, maar ongetwijfeld zijn populairste werk. Bij de dood van Huygens schreef Leibniz: "Het verlies van de illustere Heer Huygens is onschatbaar... Ik hoop dat hij zijn boek over het wereldstelsel en over de gesteldheid van de planeten afgekregen heeft." Het boek verscheen in 1698 en bevat gedetailleerde beschouwingen over planeten en ’dwaalsterren’ en de vraag of daar menselijk leven op voorkomt. Huygens vond het hoogmoed om te denken dat alleen op onze aarde menselijk leven wordt aangetroffen. In de Cosmotheoros komen zowel filosofische als natuurwetenschappelijke redeneringen en speculaties over dit onderwerp voor, waarbij de auteur alle kennis en ervaring uit zijn leven gebruikt.

De oorspronkelijke Latijnse uitgave verscheen in 1698 bij Adriaan Moetjens, Den Haag. De vertaling in het Nederlands door Pieter Rabus uit Rotterdam verscheen een jaar later in 1699 bij Barend Bos, Rotterdam; vanaf de derde druk in 1754 bij Steven van Esveldt, Amsterdam; en vanaf de vierde druk in 1989 bij Epsilon Uitgaven.