In dit boek doet de Atheense historicus Thucycides verslag van de Peloponnesische Oorlog (431-404 v.C.). Thucycides beschouwde deze als de grootste oorlog tot dan toe en is onpartijdig in zijn verslag, hoewel zijn persoonlijke en soms scherpe visie er wel in doorklinkt.

Thucycides wordt gezien als een van de grondleggers van de wetenschappelijke geschiedschrijving, omdat hij de historische gebeurtenissen verzamelde, verifieerde, rangschikte en interpreteerde, alvorens daarover zo objectief mogelijk te rapporteren. Zijn verslag van de Peleponnesische Oorlog is zonder enige twijfel: een blijvend bezit.