‘Desiderata’ zijn vooral de boeken die je ooit nog wilt bemachtigen, maar in dit geval gebruiken we het woord liever in de betekenis van boeken die je ooit nog wilt maken en uitgeven.

Het verheugt ons dan ook ten zeerste dat wij na de uitgave van Charles Nodiers De bibliomaan nu ook nummer twee van ons wensenlijstje hebben kunnen verwezenlijken, namelijk Charles Asselineau’s De hel van de bibliofiel. Dit verhaal verscheen in 1860 in boekdruk als L’Enfer du bibliophile, maar werd nooit eerder in het Nederlands vertaald. Asselineau vertelt daarin over een nachtmerrie waarin een boekenvriend tegen wil en dank door een demon gedwongen wordt waardeloze boeken aan te schaffen voor een te hoge prijs. Vervolgens belandt hij in de hellecirkels van de boekbinder en het veilinghuis. Ten slotte is hij getuige van de plundering van zijn bibliotheek.

 

Maar dat is lang niet alles. Het verhaal van Asselineau bleek opgemerkt te zijn door zijn landgenoot Octave Uzanne, en aan de overzijde van Het Kanaal door Andrew Lang. Beiden gebruikten Asselineau’s tekst op hun eigen manier als plot voor hun variaties op ‘De hel’: het Veilinghuis en het Vagevuur. We besloten ook die twee teksten in vertaling op te nemen. Net als de Nodier-uitgave is ook ‘De hel’ verrijkt met biografische portretten van de auteurs, en uitgebreid toegelicht met gegevens over de besproken motieven. Het onderzoek daarnaar leverde een indrukwekkende overvloed aan feiten en anekdotes op uit de bibliofolklore: over boekenveilingen, bibliofobie, boekrestauratie, boekprentkunst en bibliofiele genootschappen.

 

Ook de illustratoren die de ‘leesmerrie’ en ‘boekendemonen’ in beeld hebben gebracht krijgen ruim aandacht. In de eerste plaats is dat de illustrator van ‘De hel’, Léon Lebègue, een zo goed als vergeten briljante prentkunstenaar. Maar ook de demoontjes van Albert Robida verschijnen hier, en de afbeeldingen bij ‘De hel’ van de Tsjechische kunstenaar Hugo Steiner-Prag. In totaal bevat onze uitgave meer dan 160 afbeeldingen in kleur.

 

Daarnaast hebben we de drie verhalen toegelicht met Nederlandstalige bronnen die verwant zijn aan de inhoud, waaronder Willem Bilderdijk, die uitlegt  hoe een nachtmerrie te werk gaat, en dominee Eliza Laurillard, die ons onderhoudt over zijn angst voor de vergetelheid.

 

Al doende is een voorgenomen vertaling van drie kortere teksten uitgegroeid tot een scala van fictie, poëzie, beschouwing en anekdotiek, met hoofdrolspelers, bijrollen, en vooral ook dromen van velerlei aard. We bezoeken niet alleen de Hel maar ook het Vagevuur en zelfs de Hemel. Door al die verbanden betraden wij geheel onverwacht een bovennatuurlijke wereld vol boekenvrienden en hun boekendromen. Wij hopen dat u deze uitgave onverwijld op uw lijstje van begeerlijke boekwerken zult zetten, en dat wij uw bestelling mogen ontvangen.