De scheiding tussen ‘denken’ en ‘doen’ die zich in het onderwijs heeft afgetekend, is een van de oorzaken dat docenten maar in beperkte mate écht aan het roer staan van onderwijskwaliteitsverbetering. In praktijkgericht onderzoek naar (aspecten van) onderwijskwaliteit worden zij vaak wel betrokken bij de vraagarticulatie, maar spelen zij verder vaak de tweede viool. Daardoor sluit het soort kennis dat wordt opgeleverd en de mate van transfereerbaarheid vaak niet aan bij wat de praktijk nodig heeft. Het gevolg is dat kennis uit praktijkgericht onderzoek in de onderwijspraktijk maar beperkt gebruikt wordt.

Om dit tij te keren, is het van belang dat (aankomende) docenten en docententeams zich professionaliseren in samen onderzoekend werken. Met steeds meer
competentie in het methodisch-systematisch en evidence-informed werken kunnen zij het eigenaarschap van de doorontwikkeling van curricula weer terugpakken en zich emanciperen tot hoogwaardige kenniswerkers. Praktijkgerichte onderzoekers dienen zich sterker te verbinden aan de praktijk en praktijkprofessionals, om samen de balans te vinden tussen praktische relevantie en methodische grondigheid en echte handelingskennis te leveren, die door de praktijk ook als zodanig herkend wordt.

Het lectoraat Samen Onderzoekend Werken heeft tot doel om veelbelovende aanzetten tot concretisering van onderzoekend vermogen in verschillende doelgroepen samen te brengen en uit te werken. Daarnaast is het doel om passende en praktische methodieken te ontwikkelen, uit te werken en te beproeven, die onderwijsprofessionals kunnen inzetten om onderzoekend en in co-creatie met belanghebbenden aan onderwijskwaliteitsverbetering te werken.

Met dit boekje worden de contouren geschetst van het onderwerp van dit lectoraat, dat zich niet alleen richt op onderzoeken, maar ook op het bevorderen van multi-level en multi-actor samenwerking tussen onderwijs, onderzoek en werkveld. Dit alles is natuurlijk gesitueerd in een context waarin ‘het schip verbouwd moet worden, terwijl het blijft varen’ en waarin praktijk(gericht)onderzoek altijd op gespannen voet staat met het primaire proces van lesgeven, dat altijd voorgaat.

Jeroen S. Rozendaal is lector bij Kenniscentrum Talentontwikkeling en verbonden aan het Instituut voor Lerarenopleidingen van Hogeschool Rotterdam.