Nu de beschermende rol van de verzorgingsstaat afneemt en de eigen verantwoordelijkheid van mensen toeneemt, bestaat het risico dat verschillen tussen bevolkingsgroepen groter worden. Niet voor niets gaf dit kabinet zijn regeerakkoord als titel 'Bruggen slaan'. Dat wijst op ongerustheid over groeiende tegenstellingen.
In dit Sociaal en Cultureel Rapport gaan we na hoe het anno 2014 feitelijk zit met verschillen tussen bevolkingsgroepen. Klopt het dat de tegenstellingen verscherpen in allerlei domeinen? Nemen de levenskansen van bepaalde groepen af? Welke tegenstellingen ontwaren de Nederlanders zelf en waar plaatst men zichzelf op de maatschappelijke ladder?

In ons onderzoek hebben we verbanden gelegd tussen vele aspecten van het leven, zowel economisch als sociaal, politiek en cultureel. Dat doen we met bestaand en nieuw empirisch materiaal. Voorjaar 2014 is de enquête Verschil in Nederland (ViN) gehouden onder een representatieve steekproef van bijna 3000 Nederlanders. Nieuwe gegevens over de relatie tussen fysieke en mentale eigenschappen en kansen op de arbeidsmarkt hebben we verkregen via een experimentele vignettenstudie.

Uiteindelijk identificeren we zes groepen in de samenleving, waarvan er twee duidelijk op achterstand staan van de rest. Ook komen knelpunten aan het licht in de interetnische verhoudingen in Nederland, en in de verhouding tussen de machtselite en de gewone Nederlanders.